Azərbaycan dili/Azərbaycan dilinin qrammatikası
| ←../ | Azərbaycan dili |
../→ |
Azərbaycan dilinin qrammatikası.
Azərbaycan dilinin qrammatikası fonetika, leksikologiya, söz yaradıcılığı, morfologiya, sintaksis, nitq mədəniyyəti və üslubiyyat kimi bölmələrdən ibarətdir.
Fonetika- yunanca fone-səs, tika-elm, səs haqqında elm deməkdir. Bu bölmədə biz səsləri və hərfləri öyrənirik. Azərbaycan dilində 32 hərf, 34 səs vardır. Səsləri deyirik və eşidirik, hərfləri isə yazırıq və görürük. X və K üstü ştrix səslərinin əlifbada xüsusi işarəsi yoxdur, onlar yalnız tələffüz zamanı meydana gəlir.
Fonetika bəhsində aşağıdakı başlıqlar üzrə qaydaları öyrənəcəyik:
- Saitlər
- Samitlər
- Səs artımı, səs düşümü
- Səs uzanmasına görə mənası dəyişən sözlər
- Ahəng qanunu
- Vurğu
- Vurğusuna görə mənası dəyişən sözlər – Omoqraf
- Paronimlər
- Omoform( daşı(maq) feil; daş+ı isim)
- Heca və sətrdən-sətrə keçirilmə
- Orfoqrafiya-orfoepiya
- Fonetik təhlil
Saitlər:
- Saitlərin təsnifi
- Saitlərin tələffüzü
- Eynicinsli, müxtəlifcinsli saitlərin tələffüzü
- Səs uzanması
Samitlər:
- Kar-cingiltili samitlər
- “K” hərfinin ifadə etdiyi səslər
- “Q” hərfinin ifadə etdiyii səslər
- K-Y, Q-Ğ əvəzlənməsi
- Sonu “d, b, g, c” samitləri ilə bitən sözlərin tələffüzü